Het inwendig gebruik van groene klei (bentonietklei) wordt vaak gepromoot vanwege de vermeende gezondheidsvoordelen, vooral voor mensen. Echter, er is vooral anekdotisch bewijs en soms een wetenschappelijke aanwijzing voor klinisch voordeel. Een grote metastudie uit 2017 waagt zich in de conclusie aan niet meer dan de dat de onderzochte wetenschappelijke artikelen ‘suggereren dat bentoniet genoeg bemoedigende eigenschappen heeft om verder te onderzoeken’ [1].
Gifstoffen
Het meest waarschijnlijke voordeel dat groene klei te bieden heeft is dat het gifstoffen (en zware metalen) aan zich zou binden. Een efficiëntere benadering is echter ervoor te zorgen dat deze gifstoffen het lichaam in de eerste plaats niet binnenkomen.
Aflatoxines
Dit geldt vooral voor aflatoxines en enkele andere mycotoxines. Groene klei is met name goed in het binden van deze door schimmels geproduceerde gifstoffen [2]. Door hooi en ander voer vrij van schimmels te houden, kun je dit risico al tot een minimum beperken.
De beste manier om gifstoffen kwijt te raken is nog altijd door te vertrouwen op een goed functionerende lever, nieren, urinewegstelsel en darmen. Veel beweging en het aanbieden van vezelrijk voedsel aan de darmen helpt ook het al zeer effectieve systeem waarmee het paardenlichaam zichzelf van gifstoffen ontdoet te ondersteunen.
Zware metalen
Een ander probleem is dat de kwaliteit en zuiverheid van groene klei moeilijk te controleren zijn, wat het risico op o.a. loodvergiftiging met zich meebrengt. Verontreinigde klei kan ook andere zware metalen bevatten. Beetje vervelend als je nou net klei gaf om van zware metalen af te komen.
Mineralen
Langdurig gebruik van groene klei kan de absorptie van essentiële mineralen verstoren, omdat de klei deze mineralen bindt, waardoor ze niet meer voldoende beschikbaar zijn voor het lichaam. Dit absorberend vermogen is overigens -zoals gezegd- precies waarom groene klei vaak wordt ingezet om toxines en zware metalen te binden. ‘You win some, you lose some’, zullen we maar zeggen.
Chronische mineralentekorten
Nou is een tijdelijk tekort van bepaalde mineralen misschien nog even te aanvaarden, maar bij langdurig gebruik van klei zou je paard te maken kunnen krijgen met problemen zoals botontkalking (door calciumtekort), spierkrampen en vermoeidheid (magnesiumtekort) en onregelmatige hartslag en hoge bloeddruk (kaliumtekort).
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat deze uitspraak gebaseerd is op uitkomsten van onderzoeken op ratten, geiten, katten en mensen en dat het in paarden nog niet als zodanig is aangetoond. Vandaar de woordkeuze ‘zou kunnen’.
Maar er zitten toch juist mineralen in groene klei?
Klei bevat inderdaad -afhankelijk van de bron van de klei- allerlei mineralen (o.a. natrium, calcium, magnesium, ijzer, kalium, mangaan, koper, zink en selenium), maar de biologische beschikbaarheid en de mate waarin deze mineralen door paarden worden opgenomen, zijn niet voldoende onderzocht.
Darmflora
Er is enige wetenschappelijke ondersteuning voor het idee dat klei de darmflora bij ratten zou kunnen ondersteunen [3], maar er is geen onderzoek dat deze bewering bij paarden bevestigt.
Groene klei en EMS/endocrinopathische hoefbevangenheid
Een vraag die ook af en toe opduikt is of groene klei nuttig kan zijn voor paarden en ponies met EMS of hormoongerelateerde hoefbevangenheid. Daar kunnen we kort over zijn: er is geen enkele bewezen, directe link tussen het inwendig gebruik van groene klei en de behandeling van metabole problemen zoals Equine Metabool Syndroom (EMS) en endocrinopathische hoefbevangenheid. Wetenschappelijke studies die het gebruik van groene klei voor metabole ziekten onderzoeken, zijn zeer beperkt en richten zich niet specifiek op paarden.
Je wilt meer weten
Hou je van dit soort uitgebreide en objectieve informatie over paarden? Mijn boeken staan er vol mee! Toegankelijke, wetenschappelijk onderbouwde kennis, inzichten en adviezen die jou en je paard gaan helpen.
