Niet elk paard geneest even voorspoedig van hoefbevangenheid of de complicaties van PPID. Het succes van therapieën, medicatie, aanpassingen in de voeding, huisvesting, beweging en bekapping blijft soms uit. Behandeling van de onderliggende kwaal is ook niet altijd mogelijk. In veel gevallen volstaat het om nog eens kritisch te kijken of aan alle voorwaarden voor een redelijke kans op herstel voldaan is. Sommige paardeneigenaren zullen echter eerst kijken naar de mogelijkheden van andere, nieuwe behandelingen of het intensiveren van de bestaande behandeling. Dit brengt een risico op zowel over-, als onderbehandeling met zich mee. Beide zijn schadelijk voor het paard.
Wat is het?
In het eerste geval bestoken we het paard met diagnostische methoden, medicijnen, kruiden, naaldjes, magneten of ingewikkeld geconstrueerde hoefijzers. Bij onderbehandeling krijgt het paard niet de zorg die het nodig heeft. Over- en onderbehandeling gaan vaak samen. Door bijvoorbeeld te kiezen voor de veelbelovende, radicale therapie X (overbehandeling), staken we therapie Y, die niet snel genoeg resultaat gaf, naar onze zin (onderbehandeling).
Is het erg?
De bijwerkingen van een nieuw, revolutionair medicijn kunnen het paard meer schade aanbrengen dan dat ze verlichting bieden. De uitkomsten van onbewezen diagnostische methoden, die het ongelijk van de dierenarts zouden moeten aantonen, geven de eigenaar weliswaar hoop, maar kunnen het paard nodeloos lang voort laten strompelen. Hetzelfde geldt voor therapieën waarvoor niet meer dan wat anekdotisch bewijs bestaat.
(foto: Dmitry Vechorko)
Placebo-effect
Een ander risico op over- of onderbehandeling ontstaat waar de belangen van de behandelaar die van het paard in de weg staan. Op internet vind je websites van therapeuten die beweren de meest ongelooflijke successen geboekt te hebben bij hoefbevangen paarden. Elk uitblijvend succes brengt deze reputatie in gevaar. Tegen elke prijs zullen ze dit proberen te voorkomen en doorbehandelen tot zij (of het paard) erbij neervallen. De geloofwaardigheid van de therapie en de bijbehorende positieve verwachtingen dragen bij aan het bekende placebo-effect op de eigenaar van het paard.
Pygmalion-effect
Dan is er nog de ego-strelende bewondering voor de behandelaar en zijn status. Niet elke behandelaar kan zich hiervan losmaken en toegeven dat zijn therapie niet het langverwachte (en duurbetaalde) positieve resultaat oplevert. Als de waarneming van de paardeneigenaar door deze bewondering wordt beïnvloed, spreken we van het pygmalion-effect.
Akratisch handelen
Dierenartsen en hoefverzorgers kunnen te lang doorgaan met een niet-succesvolle behandeling in een poging te voorkomen dat de paardeneigenaar zijn heil zoekt bij iemand anders. Dit kan een nobel streven zijn, als hij ervan overtuigd is dat het paard bij die ander slechter af zal zijn. Dit tegen beter weten in het kwade doen, heet akratisch handelen. Helaas zal het paard hier uiteindelijk de dupe van worden.
Dilemma voor de behandelaar
Een hoefverzorger die gedragsverandering bij een klant niet voor elkaar krijgt, terwijl deze noodzakelijk is voor het herstel van het paard, zal met enkel bekappen geen wonderen kunnen verrichten. Als in dat geval opgeven betekent dat het paard bij een lokale, traditionele smid met een slechte reputatie terecht zal komen, bestaat de kans dat de hoefverzorger ervoor kiest dan maar zo door te gaan om op zijn minst verergering te voorkomen. Begrijpelijk, maar een duidelijk geval van onderbehandelen. Schrijver dezes heeft zich er helaas meerdere malen schuldig aan gemaakt.
Moet je dan altijd braaf luisteren?
Uiteraard zijn er ook veel paarden die door de dierenarts en hoefsmid waren opgegeven, die vervolgens wel genazen, doordat de eigenaar ervoor koos niet klakkeloos te luisteren en in plaats daarvan een goed en bewezen alternatief te zoeken. Sterker nog, een groot deel van de lezers van deze site bestaat uit zulke eigenaren.
Toch kunnen we niet zomaar zeggen wanneer we de grens van adequaat naar over- of onderbehandelen overgaan. Per geval kan het verschillen wat de beste weg is. De boodschap is dan ook dat een verstandige paardeneigenaar probeert de beste zorg te bieden en daarbij zal waken voor de gevaren van over- en onderbehandeling.
Je wilt meer weten
Hou je van dit soort uitgebreide en objectieve informatie over paarden? Mijn boeken staan er vol mee! Toegankelijke, wetenschappelijk onderbouwde kennis, inzichten en adviezen die jou en je paard gaan helpen.
-
In liefde loslaten : de laatste reis van je paard [euthanasie]€ 11,50 -
Hoefkatrolontsteking : begrijpen, behandelen, genezen [softcover]€ 36,99 -
Het PPID-boek€ 27,50 -
Antwoordenboek Hoefbevangenheid : meer dan 200 vragen beantwoord€ 14,50 -
Hoefbevangenheid : begrijpen, genezen, voorkomen [softcover]€ 37,99
