Van midden–juli t/m midden–november produceert de hypofyse meer ACTH. Dit noemen we de seizoensgebonden stijging. In september en oktober bereikt deze stijging zijn hoogtepunt. Bij paarden met PPID zijn de waarden in die periode veel hoger dan bij gezonde paarden. Daarom kun je dan het beste een ACTH-test laten doen, aangezien het verschil tussen paarden mét en zónder PPID veel eenvoudiger te meten is. Hierdoor zijn ook vroege gevallen makkelijker te herkennen.
Referentiewaarden
De referentiewaarden (normaalwaarden) van het laboratorium zijn aangepast om rekening te houden met de seizoensgebonden stijging, zodat de kans op fout-positieve en fout-negatieve resultaten zo klein mogelijk is.
In 2010 is er een onderzoek gedaan met bloedmonsters van meer dan 1000 paarden. Op basis daarvan zijn referentiewaarden vastgesteld die we sindsdien gebruiken voor paarden die leven in de gematigde zone van het noordelijk halfrond [1]. Dit systeem, dat nunog het meest gebruikt wordt in Nederland en België, gaat uit van twee mogelijke uitkomsten, namelijk wel of geen PPID. Van november–juli geldt een paard als PPID-positief als de waarde hoger is dan 29 pg/ml (picogram per milliliter). Van augustus–oktober ligt de grens bij 47 pg/ml.
ACVIM-waarden
Onlangs zijn door The American College of Veterinary Internal Medicine (ACVIM) veel hogere grenswaarden gedefinieerd voor de diagnose van PPID in de herfstmaanden (tabel 1). De seizoensgebonden stijging begint volgens de ACVIM ook eerder en loopt langer door. De piek ligt nog steeds in september en oktober. De indeling maakt onderscheid tussen negatief, twijfelgeval en positief. Deze indeling begint ook in Nederland en Vlaanderen steeds vaker gebruikt te worden.
EEG-waarden
De PPID-werkgroep van de Equine Endocrinology Group (EEG) adviseert een indeling in vier perioden (tabel 2). Deze indeling wordt bij ons nog niet veel gebruikt, maar begint wel steeds meer voet aan de grond te krijgen. En dat is goed nieuws omdat deze nog gedetailleerder is en minder kans geeft op fout-positieve of negatieve uitkomsten.
Worden die testen niet vooral aangeboden omdat het de fabrikanten van pergolide geld oplevert?
Het testen doe je, als het goed is, in het belang van het paard. Dit belang moet losstaan van het feit dat medicijnen geld kosten, net als alle andere therapieën en remedies trouwens. Wie ze aanbiedt, verdient daar geld aan.
Vergeet ook niet dat je door te testen juist veel nauwkeuriger de dosering kunt aanpassen, bijvoorbeeld door deze naar beneden bij te stellen, een verhoging tot een minimum te beperken of dit nog even uit te stellen. Zo kun je als paardeneigenaar/consument niet alleen voorkomen dat je paard overbehandeld wordt, maar zelfs voorkomen dat de producent te veel geld verdient, mocht dat heel belangrijk voor je zijn.
Boehringer Ingelheim, de fabrikant van Prascend™, biedt elke herfst 50% korting op de laboratoriumkosten van de ACTH-test. In de kleine lettertjes staat wel dat deze korting alleen geldt als de dierenarts vervolgens Prascend™ voorschrijft. Aan jou de keuze wat je liever hebt, circa 30 euro korting of meer keuzevrijheid.
Echt alles weten over PPID?
Wil je nog veel meer toegankelijke, wetenschappelijk onderbouwde kennis, inzichten en adviezen over PPID in het algemeen en over behandelopties in het bijzonder? Lees dan ‘Het PPID-boek‘.
-
Het PPID-boek€ 27,50
